MÜDERRİS-NAKŞİBENDİ HALİDİ ŞEYHİ SEYDİŞEHİRLİ HACI ABDULLAH EFENDİ
(1807-1903)
Hacı Abdullah Efendi, Osmanlı padişahlarından IV. Mustafa’nın saltanatı (1807-1808) döneminde hicri 1222 (m. 1807) yılında Konya vilayetinin Bozkır kazası Karacahisar köyünde doğmuştur. Tam künyesi, es-Seyyid Abdullah b. Mehmet b. Ali el-Bozkırî es-Seydişehrî en-Nakşibendî el-Hâlidî’dir. Babası; Yeğen Mehmet Efendi olarak tanınan hadis âlimi ve müderris Mehmet b. Ali el-Karacahisârî, annesi ise Bozkır’ın Karacaardıç köyünden Sarı Fakih kızı Zeynep Hanım’dır.
Zeynep Hanım, ailenin tek çocuğu Abdullah’ın doğumundan kısa süre sonra vefat etmiş, bunun üzerine müderris Yeğen Mehmet Efendi, yine aynı köyden İsmail Ağa’nın kızı ile ikinci evliliğini yapmış, bu evlilikten h. 1227 (m.1812) yılında Mehmet (Ahmet) adında bir oğlu daha dünyaya gelmiştir. Müderris Yeğen Mehmet Efendi, ikinci çocuğunun doğduğu 1812 yılında vefat edince boş kalan Karacahisar Yeğen Mehmet Efendi Medresesi’ne kendi talebesi Hocaköylü Memiş (Mehmet Kudsi) Efendi (1784-1852), müderris olmuştur.
Abdullah Efendi, beş yaşında hem anne hem de baba şefkatinden mahrum kalınca üvey annesi küçük Abdullah’a sahip çıkmış, önce onu, köyün sıbyan mektebine göndermiş, ardından da Memiş Efendi’nin müderrislik yaptığı Karacahisar Medresesi’ne yerleştirmiştir. Takriben 1819 yılında hocası müderris Memiş Efendi’nin nezaretinde medresede yatılı olarak ilim tahsiline başlayan Abdullah Efendi; hocasından dini ilimlerin yanı sıra Arapça ve Farsça öğrenimi de görmüştür. Medrese tahsili sırasında hocası Memiş Efendi’nin önce Nakşibendi Tarikatı Hâlidî kolu şeyhi Ödemişli Hasan Kudsi Efendi (ö.h.1254/1838)’nin halifesi, ardından da şeyh olması sebebiyle Nakşibendi tarikatına intisap etmiştir. Memiş Efendi’den hem aklî hem de naklî ilimleri tahsil ettikten sonra h. 1249 (m.1833) yılında müderrislik icazetinin yanı sıra hadis ilmi icazeti de almıştır.
İcazet aldığı yıl hocası Memiş Efendi; medrese mezunu olan genç talebesi Abdullah Efendi’yi, Seydişehir’de medresesi bulunan medrese arkadaşı, merhum Şeyh Nuri Efendi’nin iki çocuklu dul eşi Arife Hanım ile evlendirmiş ve onu Şeyh Nuri Efendi Medresesi’ne müderris olarak göndermiştir. Zahiri ve batini ilimlere vakıf olan Abdullah Efendi, aynı zamanda hocası Nakşibendi Tarikatı Hâlidî kolu şeyhi Memiş (Mehmet Kudsi) Efendi tarafından Seydişehir halifesi olarak görevlendirilmiştir.
Yard. Doç. Dr. Şerafettin Yıldız
Nasıl Gidilir?
